دومین رویداد و نمایشگاه ملی اصحاب اندیشه با موضوع «تحولات جدید»، به همت بنیاد فرهنگی خاتم‌الاوصیاء (عج) و با مشارکت جمعی از نهادهای علمی، پژوهشی و فرهنگی کشور، در روز پنج‌شنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ در سالن همایش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد. این رویداد ملی با هدف تقویت پیوندهای فکری و ایجاد هم‌افزایی میان اندیشه‌ورزان، اندیشکده‌ها و نهادهای فعال در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی شکل گرفت و در جمعه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ با برگزاری گفتگوهای تخصصی و انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری میان مجموعه‌های فکری و پژوهشی سراسر کشور، به کار خود پایان داد.
در این میان، اندیشکده افرا نیز با حضور فعال و هدفمند خود، نقشی برجسته در معرفی ظرفیت‌های پژوهشی و عملیاتی خویش ایفا کرد. این اندیشکده، که با رویکردی میان‌رشته‌ای به تحلیل و مواجهه با مسائل اجتماعی و فرهنگی معاصر می‌پردازد، در جریان نمایشگاه، مجموعه‌ای از تولیدات خود شامل دستاوردهای پژوهشی، کتابچه‌های تحلیلی، گزارش‌های میدانی و محتوای چندرسانه‌ای را در معرض دید عموم علاقه‌مندان، پژوهشگران و کنشگران و اصحاب فکر و اندیشه قرار داد. این محصولات حاصل تجربیات و کارهای بزرگی به‌ویژه در زمینه پشتیبانی علمی و برنامه‌ریزی‌های عملیاتی مبتنی بر تحقیق برای بخش‌های مختلف بوده است.
در این نمایشگاه غرفه اندیشکده افرا، به بستری برای گفت‌وگوی مستقیم با مخاطبان، تبادل تجربه با دیگر نهادها و اندیشکده‌ها و معرفی رویکردهای نوین در سیاست‌پژوهی و تحلیل اجتماعی تبدیل شد. در جریان این نمایشگاه، صاحبان اندیشکده‌ها، پژوهشگران و فعالان فرهنگی و دینی کشور با حضور در غرفه اندیشکده افرا، فرصت گفت‌وگو و آشنایی نزدیک با رویکردها و مأموریت‌های این اندیشکده را یافتند. نمایندگان اندیشکده افرا در این تعاملات، با تأکید بر رسالت اصلی مجموعه در حل مسائل جامعه از مسیر پیوند میان بخش‌های علمی، حاکمیتی و خصوصی، به تشریح تجربه‌ها و اقدامات خود در ارائه‌ی بسته‌های پیشنهادی به نهادهای دولتی و تصمیم‌گیرنده پرداختند؛ تجربه‌ای که تلاش دارد نقش پل ارتباطی مؤثری میان حاکمیت، دانشگاه و بخش خصوصی ایفا کند.
در این ارائه‌ها توضیح داده شد که اندیشکده افرا، با تکیه بر ساختار میان‌رشته‌ای خود، از یک سو یافته‌های علمی و تحلیل‌های تخصصی را در اختیار نهادهای مرتبط قرار می‌دهد، و از سوی دیگر، با رصد جامع چالش‌ها و آسیب‌شناسی دقیق سازمان‌ها، شرکت‌ها و مجموعه‌های مختلف، طرح‌های تحقیقاتی متناسب با نیاز آنان را طراحی و پیشنهاد می‌کند.
در ادامه، بر اساس نیاز هر نهاد یا سازمان، توضیحات مرتبط با وضعیت‌سنجی اجتماعی و اقتصادی و نیازسنجی فرهنگی با بهره‌گیری از رویکردهای پژوهشی چندبعدی و داده‌محور در اندیشکده معرفی شد. این تعاملات، بازتابی از تلاش اندیشکده افرا برای ایفای نقش میانجی میان دانشگاه، جامعه، حاکمیت و بخش خصوصی در جهت تولید سیاست‌های مبتنی بر واقعیت‌های میدانی بود. تعاملات به‌وجود آمده در این راستا، در محورهایی همچون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها(CSR) ، احصاء نظام مسائل جمعیتی، مدیریت جماعت، مهاجرت و اتباع، ارزیابی تأثیر و عملکرد نهادها، تحلیل اسناد چشم‌انداز، مشارکت مردمی و تصویر آینده اجتماعی ایران، شکل گرفت؛ حوزه‌هایی که در پیوند با باورهای ملی و سنت‌های دینی جامعه ایرانی قرار دارند.
استقبال چشمگیر از محصولات و رویکردهای اندیشکده افرا، نشان‌دهنده‌ی ضرورت گسترش فضاهای تلفیقی میان پژوهش نظری و اقدام میدانی در عرصه سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی بود. این حضور، نقش مهمی در گسترش شبکه‌های فکری و هم‌افزایی میان اندیشکده‌های فعال کشور ایفا کرد.
در کنار تعاملات ارزشمندی که در غرفه اندیشکده افرا با بازدیدکنندگان، پژوهشگران و فعالان فرهنگی و فکری کشور صورت گرفت، نمایندگان این اندیشکده نیز با حضور در غرفه‌های دیگر مجموعه‌ها، از نزدیک با دستاوردها، محصولات پژوهشی و محورهای فعالیت سایر اندیشکده‌ها، پژوهشگاه‌ها و نهادهای علمی آشنا شدند. این بازدیدهای میدانی، فرصتی مغتنم برای آشنایی مستقیم با رویکردها، مأموریت‌ها، چشم‌اندازها و دغدغه‌های مشترک یا مکمل مجموعه‌های حاضر فراهم آورد. نماینده اندیشکده افرا با هدف شناسایی زمینه‌های هم‌افزایی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های متقابل، در گفت‌وگو با مدیران و کارشناسان غرفه‌های مختلف، ضمن معرفی رویکردها و توانمندی‌های اندیشکده افرا، به تبادل نظر درباره چالش‌های مشترک در حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاست‌پژوهی پرداخت. این تبادل‌ها، زمینه‌ساز شناسایی اشتراکات مأموریتی و فرصت‌های همکاری بین نهادی شد.
این ارتباط دوسویه و حضور فعال در سایر غرفه‌ها، نقش مؤثری در تسهیل روند مذاکرات و دستیابی به تفاهم‌های مشترک داشت؛ به‌گونه‌ای که پس از این بازدیدها و گفت‌وگوهای تخصصی، مسیر برای شکل‌گیری همکاری‌های رسمی و انعقاد تفاهم‌نامه‌های مشترک هموار شد و در پایان این رویداد، اندیشکده افرا با چند اندیشکده، پژوهشگاه و مجموعه‌ی هم‌راستا وارد تعاملات سازنده شد. در نتیجه‌ی رایزنی‌ها و تفاهمات صورت‌گرفته، مجموعه افرا موفق به انعقاد سه تفاهم‌نامه همکاری مشترک در حوزه‌های گوناگون فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌ای با مؤسسات مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، تسنیم نور ایرانیان، موسسه فرهنگی فکرت گردید؛ اقدامی که چشم‌انداز توسعه پروژه‌های راهبردی و مشترک را در آینده‌ای نزدیک تقویت خواهد کرد.
